["Close Encounters of the Third Kind"]

Een groep wetenschappers, onder leiding van de Fransman Claude Lacombe (François Truffaut), onderzoekt diverse vreemde gebeurtenissen op verschillende plaatsen op de wereld. Zo worden gevechtsvliegtuigen teruggevonden die bijna 30 jaar eerder verdwenen zijn, wordt een verdwenen boot midden in een woestijn teruggevonden en zingen monniken een 5-tonige melodie die zij vanuit de ruimte hebben ontvangen. Tegelijkertijd wordt treinmonteur Roy Neary (Richard Dreyfuss) midden in de nacht gebeld voor een klus. Er is een plotselinge stroomuitval en hij moet er naar toe. Omdat hij in het donker de weg kwijt raakt, stopt hij vlak bij een spoorovergang om op de kaart te kijken. Plotseling is er een wit licht, gaan de lichten van zijn auto en zijn zaklantaarn uit en begint van alles spontaan te bewegen. Roy is helemaal in de war van deze ‘ontmoeting’ en gaat in alle staten naar huis. Nog diezelfde nacht neemt hij zijn vrouw Ronnie (Teri Garr) en kinderen mee naar de plek, maar er is niks meer te zien. Wel zien ze nog meer mensen die ook, net als hij, naar de lucht staren. Wat is hier aan de hand?

Steven Spielbergs Close Encounters of the Third Kind, afgekort tot CE3K, kan met recht een van de grote sciencefictionklassiekers worden genoemd. Vijfendertig jaar geleden, in 1977, beleefde de film de première in de bioscoop. In verband met beperkingen van het budget en beschikbare tijd bevatte deze bioscoopversie niet alle scènes zoals Spielberg ze voor ogen had. Hij was dan ook niet tevreden met het resultaat. Desondanks kreeg CE3K in 1978 een Oscar voor beste camerawerk, en werd de muziek van John Williams in 1979 bekroond met een Grammy Award. Na het overweldigende succes van de film kreeg Spielberg aanvullend budget om enkele scènes toe te voegen of te veranderen. De filmmaatschappij stelde toen wel als eis dat aan het eind van de film scènes van het interieur van het ruimteschip werden toegevoegd. Dit resulteerde in 1980 in een Special Edition (SE) van CE3K. In 1997 heeft Spielberg CE3K weer onder handen genomen. Op laserdisc verscheen een nieuwe versie, de Director’s Cut (DC). Vele scènes uit de 1980-versie zijn er weer uitgehaald, andere zijn toegevoegd en het originele einde werd weer hersteld. De DC is van de drie versies de langste, al scheelt het maar een paar minuten. De verschillen tussen de versies zijn best groot, al schelen de DC en de originele versie niet zo heel veel van elkaar. De SE is duidelijk anders, met name door het veel uitgebreidere einde van de film. Voor in de thuisbioscoop heeft Sony Pictures ter ere van het 30-jarige jubileum van de film in 2007 een fraaie, uitgebreide DVD-boxset en 2-disc BD-uitgave op de markt gebracht. Voor die jubileum-uitgaven werden zowel het beeld als het geluid van de drie versies compleet gerestaureerd en opnieuw in HD geremastered. Ook qua extra’s werd alles uit de kast gehaald, met vele uren aan materiaal, resulterend in een uitgave die met recht “ultiem” genoemd kan worden. Onlangs heeft Sony ook een minder uitgebreide 1-disc BD-uitgave op de markt gebracht. De inhoud hiervan is gelijk aan die van het eerste schijfje van de jubileum-BD-versie. De 1-disc uitgave bevat dus ook de drie bekende versies van de film:

- De originele bioscoopversie uit 1977 (134 min)
- De Special Edition uit 1980 (132 min)
- De Director’s Cut uit 1997 (137 min)

Uiteraard hebben deze hetzelfde opgeknapte beeld en geluid van de jubileum-uitgave. Het grote verschil zit hem in de hoeveelheid extra’s. Want van het uitgebreide pakket is op deze “uitgeklede” versie slechts een enkele extra terug te vinden. Dat maakt de 1-disc uitgave in de eerste plaats interessant voor degenen die het enkel om de film gaat. Voor degenen die wél geïnteresseerd zijn in het totaalpakket is de jubileum-uitgave uiteraard de beste aanschaf. De BD-variant hiervan is echter niet/nauwelijks meer verkrijgbaar, dus liefhebbers die de boot hebben gemist zullen het wellicht toch met de minder uitgebreide 1-disc BD-versie moeten doen. Hieronder een bespreking van deze uitgave.

Beeldkwaliteit

De BD-uitgave van Close Encounters of the Third Kind heeft de oorspronkelijke beeldverhouding van 2.35:1. Het High Definition beeld heeft een 1080/24p resolutie. Dit betekent dat het beeld progressief is opgebouwd uit 1920*1080 beeldpunten en dat de beeldsnelheid 24 beelden per seconde is (de originele filmsnelheid). De BD-uitgave bestaat uit een 50GB dubbellaags disc. Voor de video-encoding is gebruik gemaakt van de MPEG-4 AVC codec.

Elk van de drie filmversies van Close Encounters of the Third Kind is opnieuw digitaal geremastered. De beschrijving van de beeldkwaliteit geldt voor alle drie filmversies. Het is geen verrassing dat de Blu-ray Disc een prachtig mooi ogend beeld heeft. Aan de beeldkwaliteit zie je niet af dat de film alweer 35 jaar geleden is gemaakt. Het beeld oogt mooi kleurrijk met goed verzadigde kleuren. Contrast en helderheid zijn prima, evenals het schaduwdetail. Het beeld oogt in het algemeen zeer scherp, al zien sommige scènes er iets minder gedetailleerd uit. Kan bewust gedaan zijn, of het gevolg zijn van de gebruikte technieken of nabewerkingen van het beeld. Filmgrain is slechts in beperkte mate bij enkele scènes te zien. Verder ziet het beeld er zeer schoon en zuiver uit, zonder storende artefacting. Uitstekende transfers dus, die deze klassieker eer aan doen.

Geluidskwaliteit

Alle drie versies van Close Encounters of the Third Kind kun je op deze Blu-ray Disc naar keuze beluisteren via een Dolby TrueHD 5.1-track (24bit/48kHz) of een DTS-HD Master Audio 5.1-track (24bit/48kHz). Alhoewel de film bij release in 1977 oorspronkelijk een Dolby Stereo-soundtrack had, is voor de 70mm-uitgave een 6-kanaals geluidsmix gemaakt. Deze 6-kanalenmix is basis geweest voor de 5.1-surroundversie. Beide lossless tracks klinken in het algemeen erg goed, met een uitstekende detaillering en prima dynamiek. De nadruk ligt op de voorste drie kanalen, de achterkanalen worden (vaak subtiel, soms agressiever) gebruikt voor de ruimtelijke beleving en geluidseffecten. Ook de composities van John Williams worden mooi ruimtelijk neergezet, al klinkt de muziek in het hoog wel een beetje scherp. Maar dat heeft ongetwijfeld met de leeftijd van het bronmateriaal te maken. Dat geldt ook voor de weergave van de dialogen, die wat gematteerd klinken door beperkingen in het frequentiebereik. Tevens zijn er regelmatig momenten waarop spraak overstuurd klinkt, met name als er geschreeuwd wordt. Het LFE-kanaal wordt goed gebruikt om de soundtrack impact en diepte te geven. Met name bij de scènes als de ufo’s overvliegen en bij de eindscène klinkt de soundtrack zeer fraai ruimtelijk met een mooi diep laag. We hebben hier dan ook met een tweetal uitstekende tracks te maken. Dat het geluid hier en daar de leeftijd van de film verraadt doet daar niks aan af.

Extra's

Zoals al eerder opgemerkt is de hoeveel extra’s op deze 1-disc BD-versie van Close Encounters of the Third Kind beperkt. Je treft namelijk slechts een enkele extra aan. Gelukkig gaat het wel om een inhoudelijke extra en niet om iets triviaals als een trailer.

A View From Above
Een fraaie feature waarbij je tijdens het film kijken via kleine pop-up-symbolen wordt geattendeerd op de verschillen tussen de drie filmversies. Vooraf krijg je een korte uitleg van deze feature, met toelichting van de gebruikte symbolen. Als tijdens het kijken naar de film een symbool in beeld verschijnt, druk je op enter en krijg je korte informatie over de verschillen tussen de filmversies inzake de bewuste scène. De informatie kan naar keuze in het Nederlands of Engels worden weergegeven.

Close Encounters of The Third Kind behoort tot de grote filmklassiekers. De originele film kwam in 1977 uit, maar in 1980 kwam regisseur Steven Spielberg met een aangepaste versie. Deze was hem echter nog steeds niet naar de zin, en dus maakte hij in 1997 zijn definitieve Director’s Cut van de film. De drie versies van de film waren al eerder op BD te koop in een zeer uitgebreide 2-disc uitgave ter ere van het 30-jarige jubileum. Onlangs heeft Sony ook een minder uitgebreide variant op de markt gebracht, qua inhoud gelijk aan het eerste schijfje van de 2-disc uitgave. Vanwege de beperkte hoeveelheid extra’s kan deze uitgave logischerwijs niet tippen aan de jubileum-versie. Op beeld- en geluidsgebied krijg je de film echter wel in zijn (voor het jubileum) opgepoetste vorm te zien en horen. Dus als het je puur om de film zelf gaat, dan kun je deze minder uitgebreide 1-disc uitgave met een gerust hart in huis halen.