["Neujahrskonzert - New Year’s Concert 2008"]

Traditiegetrouw opent een internationaal vermaarde dirigent samen met de Wiener Philharmoniker het nieuwe jaar met het Nieuwjaarsconcert in De Gouden Zaal van het Musikverein in het Oostenrijkse Wenen. Op 1 januari 2008 kreeg de Franse dirigent Georges Prêtre de eer om het concert te leiden. Het was voor Prêtre de eerste keer dat hij het nieuwjaarsconcert mocht dirigeren. Ja.. mocht dirigeren, want ook traditiegetrouw nodigt het orkest een dirigent uit om het concert te leiden. Dit jaar dus de 83-jarige Franse dirigent Georges Prêtre, die hiermee de oudste dirigent is die dit concert tot nu toe heeft gedirigeerd. Zoals te doen gebruikelijk stelt de dirigent zelf het gespeelde programma samen. Uiteraard traditioneel gevuld met de bekende walsen, polka’s en marsen van Johan Strauss Sr. en de gebroeders Johann Strauss Jr. en Josef Strauss. Elke dirigent probeert hierin ook zijn eigen stempel op het concert te drukken. Enerzijds door de interpretatie en het spel van de bekende werken, maar bovenal door minder of nooit eerder gespeelde werken op het programma te zetten. Prêtre heeft zes niet eerder op het Nieuwjaarsconcert gespeelde werken met een Frans karakter op het programma gezet. Zo opent hij het concert met een niet eerder gespeeld werk van Johan Strauss. Deze ‘nieuwe’ werken zitten vooral aan het begin van het programma, gaandeweg het concert komen de meer bekende melodieën langs. Uiteraard wordt het concert traditiegetrouw afgesloten met het overbekende An Der Schönen Blauen Donau en de Radetzky-Marsch.

Traditie wil ook dat de televisiekijkers tijdens het concert bij enkele nummers een balletuitvoering te zien krijgen. De opnames hiervoor worden vooraf gemaakt op een fraaie monumentale locatie ergens in Wenen. Op de DVD zie je deze balletbeelden niet tijdens het concert, maar zijn ze als een bonusfeature opgenomen. Wel worden bij enkele stukken impressies van monumentale of anderszins fraaie plekjes van Oostenrijk getoond. Dit jaar wel een kleine uitzondering bij het ballet. Voor het eerst bij het nieuwjaarsconcert is een balletuitvoering live in de concertzaal gedanst, in dit geval bij het laatst gespeelde nummer An Der Schönen Blauen Donau.
Traditiegetrouw wordt het concert in een Eurovisie televisie-uitzending in meerdere Europese landen rechtstreeks uitgezonden. Ongeveer 45 miljoen mensen zien het concert in de beeldregie van regisseur Brian Large. In Nederland wordt dit concert uitgezonden door de NOS, waarbij Joop van Zijl al jaren het begeleidende commentaar verzorgd. Elk jaar kijken en luisteren gemiddeld 1 miljoen Nederlanders, als traditionele invulling van de nieuwjaarsdag, naar het Nieuwjaarsconcert op televisie. In 2009 zal dirigent Daniel Barenboim het Nieuwjaarsconcert in Wenen gaan dirigeren.

Beeldkwaliteit

De opname is een registratie bedoeld voor televisie en is in het 1.78:1 breedbeeldformaat vastgelegd. Het beeld is anamorf op de DVD gezet. Deze DVD is een internationale uitgave (alle regio’s), waarbij Universal Music ervoor kiest het NTSC als beeldsysteem te gebruiken. Let er dus op dat je installatie NTSC beeld weer kan geven! Het concert is in High Definition 1080i kwaliteit opgenomen en via HD1-NL ook in dit hoge kwaliteitsformaat te zien geweest. Voor deze DVD release is het beeld sterk in resolutie teruggebracht. Van de oorspronkelijke opgenomen 1080 beeldlijnen blijven er bij deze NTSC DVD presentatie maar 480 beeldlijnen over. En dat zie je terug in een licht tegenvallende beeldscherpte, die feitelijk ook minder is dan bij de PAL televisie uitzending via Nederland 1. Als gevolg van het lager aantal beeldlijnen zie je duidelijk aliasing en is er sprake van enige onscherpte bij de langzame camerabewegingen. Verder ziet het beeld er goed uit, waarbij de kleurenpracht van de Weense ‘Musikvereinssaal’ met alle nuanceringen fraai wordt weergegeven. Het beeld oogt mooi helder en heeft een goed contrast. De kleuren zijn goed verzadigd en ogen erg natuurlijk. Het beeld is verder nagenoeg vrij van ongerechtigheden, een incidenteel compressiefoutje in de achtergrond daargelaten. Het concert is verdeeld in 24 chapterstops, dus elk gespeeld werk een aparte chapter. Er is geen ondertiteling aanwezig.

Geluidskwaliteit

Voor het beluisteren van de muziek heb je keuze uit twee mogelijkheden: DTS 5.0 surround (bitrate 754 kb/s) en een ongecomprimeerde PCM stereo track (bitrate 1536 Kb/s). Standaard speelt de DVD de PCM stereo track af. Deze DVD heeft dus geen Dolby Digital track.
De PCM stereo track klinkt zeer goed. De opname heeft een prima stereobeeld met een goede detaillering van de individuele instrumenten. Het totale muziekbeeld is mooi breed en klinkt goed ruimtelijk.
Bij de DTS surroundtrack valt direct op dat het geluidsbeeld diffuser is. Of zoals ook vaak wordt gezegd, het geluid klinkt wolliger. In basis blijft het een stereoweergave, waarbij de nadruk van de muziek op de voorste kanalen ligt. Maar door de toegepaste compressie verliest het hoog aan definitie, wat het minder gedetailleerde geluidsbeeld verklaart. Het merendeel van de microfoons hangt boven het orkest, maar achter de dirigent boven de voorste rijen publiek hangen ook enkele microfoons. De nadruk van de muziek blijft gewoon op de frontkanalen. Voor de weergave van de muziek wordt ook de centerspeaker gebruikt, waarbij de muziek dus verdeeld over de drie voorste speakers wordt weergegeven. De achterspeakers geven de muziek subtiel enige ruimtelijkheid. Het applaus van het publiek komt met name uit zowel de front- als de surroundspeakers. Een LFE kanaal is niet aanwezig. Het laag, wat bij orkestwerk niet zo extreem diep doorgaat als bij films, is meer dan voldoende. De PCM stereo blijft dankzij het ongecomprimeerde geluid de beste geluidstrack.

Extra's

De DVD heeft statische menuschermen zonder achtergrondmuziek. De extra’s op deze DVD zijn beelden die tijdens de televisieregistratie zijn gebruikt, als afwisseling op de beelden van het orkest. Alle extra’s zijn in 1.78:1 anamorf NTSC breedbeeld formaat. De twee filmpjes hebben net als het concert PCM stereo en DTS5.0 geluid.

Freut euch des Lebens (8 min)
Het gefilmde ballet op de walsmuziek Johan Strauss.

Tritsch-Tratsch-Polka (2½ min)
Het gefilmde voetbal gerelateerd ballet op deze snelle polka van Johan Strauss.

Die Pariserin (4 min)
Bij deze polka beelden van de Spaanse paardrijschool.

Austrian Kick-Off (25 min)
Tijdens de pauze van het concert werd op de televisie een soort promotiefilm getoond in verband met de UEFA Europese voetbalkampioenschappen in 2008 in Oostenrijk.

Bij de DVD zit nog een 18 pagina’s tellend boekje met een schrijven over het concert en dirigent Georges Prêtre (in Duits, Engels en Frans), een tracklisting en een overzicht van alle betrokkenen bij de registratie van het concert.

Neujahrskonzert – New Year’s Concert 2008 is de televisieregistratie van het traditionele nieuwjaarsconcert uit Wenen. Ieder jaar spelen de Wiener Philharmoniker vanuit de Musikvereinssaal in Wenen walsen en polka’s van onder andere Strauss. Dit jaar dirigeerde de 38-jarige Franse dirigent Georges Prêtre voor het eerst dit prestigieuze concert. Op deze DVD staat de televisiebeeldregistratie van het concert. Het concert is door Deutsche Grammophon, onderdeel van de Universal Music, in NTSC formaat op DVD gezet. Het oorspronkelijk in High Defintion kwaliteit opgenomen beeld is in resolutie teruggebracht voor DVD en is daardoor van redelijk goede kwaliteit. De geluidskwaliteit is met een ongecomprimeerde PCM stereotrack en een DTS5.0 surround track van goede kwaliteit. De extra’s op deze DVD zijn beelden die tijdens de televisieregistratie zijn gebruikt, als afwisseling op de beelden van het orkest.