["Jeff Wayne’s Musical Version of War of the Worlds – Live on Stage"]

In 1978 verscheen op een dubbel LP het concept album Jeff Wayne’s Musical Version of War of the Worlds. Het album van muzikant en componist Jeff Wayne is een muzikale versie van de beroemde gelijknamige roman van H.G. Wells. Het hoorspel dat CBS in 1938 op de radio uitzond en dat toentertijd in Amerika toch grote paniek en commotie leidde, inspireerde Jeff Wayne tot deze muzikale versie. En zijn muziekwerk was direct een groot succes, waarbij het door Justin Hayward gezongen nummer “Forever Autumn” wekenlang in de hitlijsten stond.
In de loop der jaren zijn verschillende uitgaven van het werk geweest, waarbij soms wat kleine aanpassingen gemaakt zijn. Ook is een PC-ROM versie van dit werk gemaakt. In 2005 kwam deze muzikale versie opnieuw in de belangstelling, mede door de nieuwe verfilming van de roman door Steven Spielberg. Onder supervisie van Jeff Wayne werkte een team maanden minitieus aan de geheel herziene heruitgave van dit meesterwerk, die op een hybride SA-CD is uitgebracht. Het originele conceptalbum leende zich goed voor een fraaie 5.1 surroundmix. Voor de heruitgave op SA-CD werden de originele 48-track analoge opnames in 96kHz / 24bit resolutie gedigitaliseerd en geheel opnieuw in 5.1 surround geluid gemixt. Als vervolg hierop verscheen bijna 30 jaar na de originele release eindelijk de musicalversie op de planken. Deze musicalversie trok in Engeland volle zalen. Van de live uitvoering in het Wembley Arena in Londen is door de bekende regisseur David Mallet een fraaie registratie gemaakt. De DVD van deze registratie bevat de volgende nummers:

Act 1: The Coming of the Martians
1. Intro
2. Prequel
3. The Eve of the War (Part 1)
4. The Eve of the War (part 2)
5. Horsell Common & The Heat Ray
6. The Artilleryman & The Fighting Machine
7. Forever Autumn
8. Thunder Child

Act 2: The Earth Under the Martians
9. The Red Weed (Part 1)
10. The Spirit of Man
11. The Red Weed (Part 2)
12. The Artilleryman Returns
13. Brave New World
14. Dead London (Part 1)
15. Dead London (Part 2)
16. Epilogue (Part 1)
17. Epilogue (Part 2) (NASA)
18. Credits

In War of the Worlds vertelt een journalist hoe de aarde door boosaardige wezens van Mars wordt aangevallen. De journalist probeert naar zijn geliefde in Londen te reizen en ontmoet op zijn tocht een militair en een dominee en zijn vrouw. Jeff Wayne componeerde hierop een bijzonder muziekwerk, waarbij Gary Osborne de teksten schreef. Aan het album werkten diverse bekende artiesten mee. De rol van journalist werd op dit album ingevuld door Richard Burton. Met zijn warme sonore stem opende hij het album met de beroemde zin: “No one would have believed, in the last years of the nineteenth century, that human affairs were being watched from the timeless worlds of space….”. Jeff Wayne was bijzonder enthousiast over de grote betrokkenheid van Richard Burton en zijn grote professionaliteit. Richard Burton sprak al zijn teksten in één dag in.

Begin jaren ’80 had Jeff Wayne al het idee om van het werk een musicalversie te maken. Een uitvoering zonder Richard Burton, die een grote stempel drukte op het conceptalbum, was ondenkbaar. Het overlijden van Richard Burton in 1984 zette de plannen voor lange tijd in de ijskast. De heruitgave van het album in 2005 is ook aanleiding geweest om de toneelplannen opnieuw leven in te blazen. Voor de toneel uitvoering is een grootschalige multimediale, visuele show in elkaar gezet. De show is een bijzondere mix van livemuziek, theater en visueel spektakel. Maar ook na meer dan 20 jaar is een uitvoering zonder Richard Burton haast ondenkbaar. Met de huidige moderne technieken is meer mogelijk dan ruim 20 jaar geleden. En dus zijn de door Richard Burton ingesproken teksten ook in de toneelversie gebruikt. Men heeft hiervoor een levensgrote computer gegenereerde afbeelding van Richard Burton gemaakt, die dankzij de moderne technieken de teksten ook daadwerkelijk lijkt te spreken. Justin Hayward en Chris Thompson, twee popartiesten die 30 jaar eerder ook aan het conceptalbum hebben meegewerkt, doen ook aan deze toneelversie mee. De volledige rolverdeling van de musical versie is als volgt:

The Journalist – Richard Burton
The Sung Thoughts of The Journalist – Justin Hayward
De Artilleryman – Alexis James
De Voice of Humanity – Chris Thompson
Parson Nathaniel – Russell Watson
Beth, the Wife of Parson Nathaniel – Tara Blaise

De muziek wordt gespeeld door de Black Smoke Band, met onder andere Herbie Flowers en Chris Spedding, en het ULLAdubULLA strijkorkest. Dit orkest bestaat uit leden van het British Philharmonic Orchestra. Op het podium prijkt een 10 meter hoge, volledig operationele vechtmachine van Mars. Visuele beelden worden op een groot scherm achter de artiesten geprojecteerd.

De overeenkomst tussen de live uitvoering en het originele conceptalbum is verbluffend. Dit geeft meteen aan met welke hoge kwaliteit de live uitvoering is gezongen en gespeeld. Voor mensen die het conceptalbum goed kennen is het natuurlijk wel even wennen om de stemmen van David Essex (The Artilleryman), Phil Lynnot (Parson Nathaniel) en Julie Covington (Beth) te moeten missen. Al geven de nieuwe zangers van deze stemmen bijzonder goed partij op deze live uitvoering. Vooral Tara Blaise zingt haar rol als Beth erg fraai. De stemmen van Justin Hayward en Chris Thompson klinken nog bijna net zo fraai als 30 jaar geleden. Wat wel een beetje jammer is, is dat het concert niet direct met de door Richard Burton gesproken openingswoorden begint, maar dat eerst een soort introductiefilmpje over de geplande aanval van Mars wordt gespeeld. Dat haalt toch iets van de kracht van het werk weg. Je kunt natuurlijk gewoon bij track 3 beginnen, waar de gesproken dialoog van Richard Burton start. Ondanks dit kleine minpuntje is deze live uitvoering een bijzondere fraaie uitvoering van de musical. Regisseur David Mallet heeft alle facetten van dit grootse live spektakel prima in beeld. Je kunt genieten van een adembenemende visuele en muzikale voorstelling van een van de meest bestverkochte musicals.

Beeldkwaliteit

Het concert is in breedbeeld vastgelegd en staat met een beeldverhouding van 1.78:1 anamorf op de schijf. De registratie is met 23 camera’s sfeervol vastgelegd, waarbij regisseur David Mallet met rustige beeldwisseling het grote toneel, de artiesten en de geprojecteerde animaties in beeld heeft gebracht. Het beeld is goed scherp en gedetailleerd. Het toneel met de gekleurde belichting wordt dankzij goed contrast en zwartniveau fraai en met behoud van details weergegeven. Het beeld is voldoende helder met fraaie goed verzadigde kleuren. Af en toe is aliasing te zien.
Het concert is netjes verdeeld in 18 tracks, elke song een track. De laagwisseling is onmerkbaar tussen het eerste en tweede deel van het concert geplaatst. De gesproken teksten zijn voorzien van een optionele Nederlandse ondertiteling. De ondertiteling staat wel iets te hoog onder in het beeld geplaatst.

Geluidskwaliteit

Bij het beluisteren heb je keuze uit drie geluidstracks; een fraai ruimtelijke Dolby Digital 5.1 surroundtrack (bitrate 448 kb/s), een evenzo fraai klinkende DTS 5.1 surroundtrack (bitrate 754 kb/s) en een Dolby Digital 2.0 stereotrack (bitrate 448 kb/s).
Het meest interessant zijn natuurlijk de beide surroundtracks. Bij de weergave van de muziek worden alle kanalen goed gebruikt, wat een ruimtelijk en sfeervol geluidsbeeld geeft. De nadruk ligt daarbij natuurlijk op de voorkanalen. De achterkanalen worden in split-surround (stereo) gebruikt voor de speciale geluidseffecten. Ook het LFE kanaal wordt veelvuldig gebruikt voor het diepe laag bij bepaalde geluidseffecten zoals het openschroeven van de cilinder. Het geluid van het applaudisserende publiek komt tussen de nummers door uit zowel de voorste als de achterste kanalen. De muziek klinkt goed gedetailleerd. Zowel de DD als de DTS track zijn beide van prima kwaliteit. Eventueel kun je het concert met de DD 2.0 ook beluisteren in gewoon stereo. Deze track klinkt goed met goede detaillering en ruim stereobeeld. De stereotrack mist wel het spektakel van de beide surroundtracks. De beide surroundtracks genieten hier duidelijk de voorkeur.

Extra's

De DVD heeft fraaie geanimeerde menuschermen met achtergrondgeluid. De extra’s zijn allemaal in breedbeeld en voorzien van Nederlandse ondertiteling.

Een interview met Jeff Wayne (5 min)
Kort interview met componist en dirigent Jeff Wayne over de toneelversie en het selecteren van de zangers.

De terugkeer van Burton (9½ min)
Zoals in de recensie al geschreven, de stem van Richard Burton is zeer bepalend voor de musical. Om zijn stem te gebruiken is een afbeelding van het gezicht van Richard Burton gebruikt waarbij men met computer animatie de afbeelding heeft laten praten.

De productie van een vechtmachine van Mars (4 min)
Een korte featurette waarin je ziet hoe men de 10 meter hoge constructie op het toneel heeft gemaakt.

Carrie en de kanonnen (2½ min)
Twee onderdelen in de show waarvoor computer gegenereerde beelden zijn gebruikt. Later dit jaar verschijnt ook nog een animatiefilm van de musical, waarin deze beelden worden gebruikt.

In Engeland is naast deze 1-disc versie ook een 2-disc Special Edition van de musical verschenen. De eerste disc hiervan is gelijk aan de hier besproken DVD. Alleen staat curieus genoeg op deze Nederlandse schijf de opdruk \'Disc 2\'. De tweede schijf van de Engelse SE uitgave bevat veel achter de schermen materiaal over de voorbereidingen van de show en een fotoboekje. Spijtig genoeg voor de echte fans is deze 2-disc SE versie niet in Nederland uitgebracht.

Jeff Wayne’s Musical Version of War of the Worlds is de live concert uitvoering van de musicalversie van het beroemde verhaal van H.G. Wells. Bijna 30 jaar geleden schreef Jeff Wayne deze musical gebaseerd op het gelijknamige hoorspel dat in 1938 in Amerika tot grote paniek leidde. In 2005 werd de musical opnieuw uitgebracht in surround geluid op SACD. Tevens werd een grootschalige toneelvoorstelling van het werk voorbereid. Deze toneelversie is een spectaculaire mix van live gespeelde muziek, theater en multimediale en visuele kunst. De musical onder leiding van Jeff Wayne zelf, combineert de virtuositeit van de oorspronkelijke artiesten met een geheel nieuwe cast. Universal heeft de live registratie die is opgenomen in het Wembley Arena uitgebracht op DVD met goede kwaliteit breedbeeld en evenzo goede geluidskwaliteit. Aanvullende staan een paar korte extra’s op de DVD.