["Dogville (SE)"]

De mooie Grace (Nicole Kidman) is op de vlucht voor een groep gevaarlijke gangsters en zoekt haar toevlucht in het ingeslapen dorpje Dogville. Met een beetje aanmoediging van de charismatische Tom Edison (Paul Bettany), de door zichzelf aangestelde woordvoerder van Dogville, stemt de kleine gemeenschap ermee in om Grace te laten onderduiken. Als wederdienst moet Grace verschillende werkzaamheden voor hen verrichten. Opgelucht gaat Grace akkoord, maar ervaart al snel dat er achter de schone en brave schijn van Dogville heel wat geheimen schuilgaan. De opbloeiende liefde tussen haar en de charismatische Tom Edison Jr. (Paul Bettany) maakt het er allemaal niet gemakkelijk op. Zeker niet wanneer de politie arriveert en een poster ophangt waar Grace op staat. De gemeenschap begint zich scherper op te stellen tegen Grace en zelfs misbruik te maken van haar hachelijke situatie. Grace ondervindt aan den lijven dat in dit plaatsje goedheid relatief is. Tom weet niet meer wat te doen en Grace is niet van plan speelbal van de schijnheilige inwoners van Dogville te worden. Het geheim dat ze met zich meedraagt kan Dogville nog wel eens de kop kosten.

Bovenstaand doet aan als een weinig bijzonder verhaal. Wat wel bijzonder is, is de wijze waarop dit verhaal in de film is gerealiseerd. Want Dogville is bepaald geen gewone film. Je zit min of meer naar een uitstekend opgevoerd toneelstuk te kijken. Dogville wordt gepresenteerd als een film verteld in negen hoofdstukken met een proloog. De Deense regisseur Lars von Trier heeft de film gedraaid op een 1600 m2 groot ‘podium’. Het dorpje Dogville is op deze vloer getekend als een tekening op het schoolbord, met Elmstreet als centrale straat. Hoe je weet dat deze straat Elmstreet heet? Nou dat staat gewoon ook op de vloer geschreven. Screenshot 1 geeft je in vogelperspectief een indruk hoe de setting er uit ziet. De huizen in Dogville zijn niet meer dan enkele attributen binnen de krijtstrepen, die in basis het gevoel van een huis geven. Dit betekent dat je dus altijd bij iedereen in huis ‘naar binnen kunt kijken’. De gehele cast van acteurs is daarmee tijdens de hele film op voor- of achtergrond aanwezig en bezig met acteren. Nog een bijzonderheid; de nacht wordt weergegeven door een zwarte achtergrond en de dag wordt weergegeven met een witte achtergrond.
Waarom deze bijzondere setting? Want regisseur Von Trier heeft dit niet alleen gedaan omwille van een visueel aspect. Het helpt ook om het verhaal tot in de kleine details uit te werken. De eigenaardigheden van de individuele bewoners, de interactie tussen deze bewoners en hun houding tegenover de buitenwereld. Ook het einde van de film is niet echt standaard. In sommige gevallen is Von Trier beschuldigd een anti-Amerikaanse film gemaakt te hebben. Maar dat is dan vooral een interpretatiekwestie. Von Trier laat in deze film de menselijke zwakte zien die zich uit in een donkere kant van ons. Centraal in de film staat het thema ‘USA: Land of Opportunities’. Von Trier heeft met dit thema een trilogie voor ogen, waar Dogville de eerste aflevering van is. Zijn volgende film Manderlay, die in 2005 uitkomt, is het tweede deel. Het derde deel, genaamd Washington is nog niet gepland.
Het verhaal van Dogville is geschreven door Von Trier zelf. Hij heeft zich daarbij laten inspireren door het liedje ‘Seerauber Jenny’ (piraat Jenny) uit de ‘Die Dreigroschenoper’ (ook bekend als Three Penny Opera) van de Duitse klassieke componist Kurt Weil (1900-1950). De tekst van dit liedje is afkomstig van Betolt Brecht (1898-1956). Er zit nog een klassiek tintje aan Dogville, de gebruikte muziek in de film is geheel afkomstig van de klassieke componist Antonio Vivaldi (1678-1741). Tijdens de aftiteling zingt David Bowie de song ‘Young Americans’.
De film is geheel in studio’s in Denemarken en Zweden opgenomen. Om het bijzondere concept bij het publiek te testen heeft Von Trier eerst een 15 minuten durend filmpje met twee Deense acteurs gemaakt. De cast is een grote lijst van bekende en minder bekende acteurs/actrices. Bekende namen zijn onder andere Lauren Bacall, James Caan, Jeremy Davies en Ben Gazzara. Ook de Nederlandse acteur Thom Hoffman speelt mee in de film in de rol van een gangster. De film wordt ingeleid en verteld door de Britse acteur John Hurt.

Beeldkwaliteit

Het beeld is met de oorspronkelijk verhouding van 2.35:1 anamorf op de disc vastgelegd. De film is geheel met digitale Sony HDW-F900 handheld videocamera’s vastgelegd. Het gebruik van de handheld camera’s maakt wel dat het beeld wat onrustig overkomt. Verder is film afgewerkt in HDTV kwaliteit. Voor de bioscoop is de film overgezet naar 35 mm materiaal. Of de digitale master voor de DVD is gebruikt kunnen we niet goed bepalen. Wel is het beeld van bijzonder goede kwaliteit. De kleuren zijn goed verzadigd en doen natuurlijk aan. Het scherpe beeld is detailrijk, heeft een goed contrast en zwartniveau. Een heel lichte beeldruis is waarneembaar. Helaas is wel edge enhancement toegepast, wat af en toe goed zichtbaar is. Het beeld is verder vrij van ongerechtigheden.
De film is opgedeeld in 10 chapterstops, die overeenkomen met de proloog en de negen hoofdstukken van de film. De laagwisseling is bij deze DVD-9 (dubbellaags) nauwelijks merkbaar. De optionele Nederlandse ondertiteling (wit) staat goed geplaatst onder in het beeld.

Geluidskwaliteit

De Engelse soundtrack is in Dolby Digital 5.1 (bitrate 448 kb/s) op de DVD gezet. Ook is een downmix in DD2.0 (bitrate 224 kb/s) beschikbaar. Over het geluid geen klagen. De soundtrack concentreert zich op de frontspeakers. De filmmuziek wordt met een goede stereospreiding weergegeven, waarbij de surroundspeakers voor een mooie ruimtelijkheid zorgen. De meeste filmgeluiden concentreren zich rond de centerspeaker. Bij enkele specifieke omgevingsgeluiden, bijvoorbeeld een auto die het dorp inrijdt, worden de surroundspeakers subtiel in split-surround gebruikt. Het LFE-kanaal wordt slechts incidenteel gebruikt. De dialogen zijn prima te volgen en komen zoals gebruikelijk uit de centerspeaker.

Extra's

Deze 2-disc uitgave herbergt een mooie set extra’s die een goede toevoeging op de film zijn. Op de eerste DVD zijn de menuschermen breedbeeldplaatjes met achtergrondmuziek. De menuschermen op de tweede DVD zijn geanimeerde 4x3 schermen, ook weer met achtergrondmuziek. Alle extra\'s hebben DD2.0 geluid en zijn voorzien van Nederlandse ondertiteling. Het beeldformaat van de extra\'s is 1.33:1, tenzij anders vermeld.

Disc 1

Audiocommentaar
Audiocommentaar van regisseur Lars von Trier en cameraman Anthony Dod Mantle bij een geselecteerd aantal scènes van de film.

Trailers
Met keuze uit de promotie trailers voor Dogville, Dancer in the Dark, Love Me If You Dare en Night on Earth. Trailers zijn in 16x9 anamorf beeldformaat.
De trailer van Dogville (2 minuten) is evenals de film bijzonder. Von Trier heeft de film op een soort gesloten set opgenomen. Bij deze set was een biechtkamer aanwezig waar de cast zich privé kon uiten tegenover een camera (denk aan Big Brother). De opnames die in deze kamer gemaakt zijn, zijn gebruikt voor de trailer.

Disc 2

Dogville Confessions (53 minuten)
Een uitstekende achter de schermen documentaire, geregisseerd door Sami Saif. Deze uitvoerige documentaire geeft veel achtergrondinformatie, waarin je vooral ziet hoe moeilijk het soms voor de acteurs is om in de totaal andere setting te acteren. Evenals de film heeft Saif geprobeerd alles anders in beeld te brengen. Beeldformaat is 1.85:1 niet anamorf.

Confession Box (18 minuten)
Zoals al bovenstaand bij de trailer is beschreven hadden de acteurs de beschikking over een soort biechtkamer als uitlaatklep. Op een ‘Big Brother’-achtige wijze werden hun intieme gedachten en andere uitlatingen gefilmd. Hier een compilatie die best interessant is.

Pre-production of Dogville (6 minuten)
Een aantal scènes waarin de setting, camerastandpunt en belichting worden uitgeprobeerd. Optioneel met audiocommentaar van regisseur Lars von Trier. Er wordt voornamelijk Deens gesproken. Beeldformaat is 2.35:1 niet anamorf. Ook het audiocommentaar is Nederlands ondertiteld.

Visual Effects (9 minuten)
Ook in deze film verrassend genoeg het gebruik van special effects. Hier een korte uitleg, optioneel met audiocommentaar van Peter Hjorth, visual effects supervisor. Beide versies zijn voorzien van Nederlandse ondertiteling.

Press conferences
Je kunt begrijpen dat een bijzondere film als Dogville enige toelichting en wat extra promotie naar pers en publiek vraagt. Met keuze uit drie verschillende persconferenties:

Cannes Press Conference (21 minuten)
Een interessante persconferentie die op 19 mei 2003 tijdens het filmfestival van Cannes is gegeven.

Scandanavian Press Conference (3 minuten)
Ook weer op het filmfestival van Cannes op 19 mei 2003, nu voor de Scandinavische pers.

Trollhättan Press Conference (10 minuten)
Deze persconferentie is gegeven ten tijde van de opnames van de film op 30 januari 2002.

Von Trier and Kidman in Cannes (24 minuten)
Een Deense televisie reportage over het Cannes Filmfestival 2003 met uiteraard de focus op Dogville. Alhoewel Dogville de grote favoriet was op het filmfestival in Cannes heeft de film daar geen prijs gekregen.

Cast & Crew
Met twee keuzen:

Interviews
Een selectie van interviewfragmenten, ook allemaal gegeven ten tijde van het filmfestival van Cannes. Er is een onderverdeling gemaakt naar vijf personen:
- Lars van Trier - regisseur (11 minuten)
- Nicole Kidman – acteur (10 minuten)
- Stellan Skarsgård - acteur (7 minuten)
- Vibeke Windelør - producer (7 minuten)
- Anders Refn – assistant regisseur (6 minuten)

Filmographies
Een drietal tekstschermen met de filmoverzichten van Lars von Trier, Nicole Kidman en Stellan Skarsgård.

Dogville is een film verteld in negen hoofdstukken met een proloog. De Deense regisseur Lars von Trier heeft er een bijzondere film van gemaakt, waarbij de film opgenomen is op een 1600 m2 grote set. Het geheel doet aan als een toneelstuk. De straat is getekend op de vloer, de huizen bestaan alleen uit enkele attributen, waarbij de muren ook weer getekend zijn op de vloer. Met een zeer sterke cast met in de hoofdrol Nicole Kidman en Paul Bettany, die allen een intrigerend schouwspel opvoeren.
De film is digitaal in HDTV kwaliteit vastgelegd. De beeldkwaliteit op deze DVD is ook bijzonder goed, jammer alleen van de toegepaste edge enhancement. Ook het geluid klinkt prima. Op een tweede DVD wordt veel informatie gegeven over de film. De documentaire Dogville Confessions is zeer de moeite waard. Verder veel interviewmateriaal dat tijdens het filmfestival Cannes 2003 is opgenomen. Een absolute topfilm, door A-Film gepresenteerd in een top uitgave. Aanrader!

Opmerking: wij hebben voor de recensie van A-Film de cover van de huurversie van de DVD toegestuurd gekregen. Die is bij deze bespreking gebruikt. De cover van de 2-disc koopversie ziet er iets anders uit.