["Crash"]

De passie en het gevoel zijn allang verdwenen uit het huwelijk van reclameman James Ballard (James Spader) en zijn vrouw Catherine (Deborah Kara Unger). Dan raakt James betrokken bij een bijna fatale botsing met de auto van Dr. Helen Reminton (Holly Hunter). Door Helen wordt James meegezogen in een hele andere wereld, waarin mensen seksueel opgewonden raken van auto-ongelukken en verwondingen en het aftasten van de grenzen tussen leven en dood.

Bij een film van David Cronenberg weet je één ding zeker: de opzet is origineel. Kijk maar naar producties als The Fly, Scanners, eXistenZ en Spider. Ook Crash (1996), gebaseerd op een boek van J.G. Ballard, heeft een onderwerp dat je niet dagelijks in een film tegenkomt: mensen die opgewonden raken van auto-ongelukken en de resulterende lichamelijke verminkingen. Een bizar gegeven, dat zeker. Maar dat heeft in dit geval helaas niet tot een bijzonder goede film geleid. Het verhaal verloopt ontzettend traag, de oppervlakkige personages wekken totaal geen sympathie op en het geheel maakt een richtingloze indruk. Feitelijk gebeurt er bijzonder weinig in de film. Kort samengevat: de ongeluk-fetishisten maken elkaar hitsig, bijvoorbeeld door beroemde ongelukken te reconstrueren, en verspreid over de film duikt ieder van de hoofdpersonages in de koffer(bak) met elk van de anderen. Cronenberg toont het erotische aspect in al zijn onpersoonlijke, rauwe glorie, waardoor de film nogal wat tongen losmaakte op het 49e filmfestival van Cannes. Daar werd Crash beloond met de speciale ‘Prijs voor Gewaagdheid, Gedurfdheid en Originaliteit’. Maar om vanwege de shock-factor dan maar alle tekortkomingen van de film door de vingers te zien gaat wat ver. De enige reden om Crash uit te zitten is om een antwoord te krijgen op de vraag: “Waar gaat dit in hemelsnaam naartoe?”, ondertussen hopend op een verrassende wending of interessante draai aan het verhaal. Loze hoop, zo blijkt, want de film tuft als een stuurloze Lada naar een onbevredigend einde toe.

Beeldkwaliteit

Crash heeft oorspronkelijk een verhouding van 1.85:1, maar de film staat met de gewijzigde aspect-ratio van 1.33:1 op DVD. Het gaat hierbij op een ‘open matte’, wat inhoudt dat de 1.33:1-versie meer beeld boven en onder toont (zie het eerste screenshot voor een vergelijking). En dat is weliswaar iets minder erg dan een echte pan&scan (waarbij beeld wegvalt), maar nog steeds geen goede zaak. Hoe zit het verder met de kwaliteit van de transfer? Nou, qua scherpte en kleurverzadiging zijn de prestaties niet echt spectaculair. Wel heeft het beeld een goede helderheid en prima zwartniveau, en is de print helemaal schoon. Hier en daar is flink wat posterisatie zichtbaar. Een ander minpuntje is het feit dat de ondertiteling niet uit te schakelen is. Al met al is het kwalitatief gezien een acceptabele transfer, maar vanwege de gewijzigde beeldverhouding komen we toch tot een onvoldoende.

Geluidskwaliteit

In tegenstelling tot de Engelse R2- en de Amerikaanse R1-uitgave worden wij in Nederland getrakteerd op een heuse 5.1-mix. Al is ‘getrakteerd’ niet echt het goede woord. Het Dolby Digital 5.1-spoor (448kbit/s) heeft namelijk alle kenmerken van een benedenmaatse mix. Om te beginnen bloeden de dialogen op vol volume door naar linker- en rechterspeaker, evenals zacht naar de achterspeakers. Als gevolg klinkt het spoor hol en onnatuurlijk. Tevens heeft het geluid erg weinig richting, effecten uit de achterluidsprekers zijn nagenoeg altijd identiek aan die uit de voorspeakers (zonder dat daarbij split-surround wordt toegepast). Ook dit komt de natuurlijkheid niet bepaald ten goede.

Gelukkig is naast het 5.1-geluid ook een normale 2.0-surroundtrack (224kbit/s) op het schijfje te vinden. Deze klinkt vooral qua dialoogweergave een stuk aangenamer, aangezien via ProLogic de spraak beter in het midden geplaatst wordt. Maar daar staat wel tegenover dat dit spoor een apart aangestuurd LFE-kanaal mist (een van de weinige pluspunten van de 5.1-track), alsmede kanaalscheiding aan de achterkant. Van dit laatste is echter ook bij het 5.1-spoor geen sprake. Het 2.0-geluid heeft dan ook ongetwijfeld de voorkeur.

Extra's

De DVD van Crash bevat een beperkte hoeveelheid extra’s, namelijk:

Featurette (10 min)
Een korte Making Of, bestaande uit een beperkte blik achter de schermen en korte interviews met onder meer Cronenberg. Onderwerp van de gesprekjes is voornamelijk de thematiek van de film. Geen alles verhelderende extra, maar toch is het in dit geval wel interessant om te horen hoe de acteurs en regisseur tegen deze ongewone film aankijken.

Biographies
Redelijk uitgebreide bio- en filmografieën van James Spader, Holly Hunter, Rosanna Arquette en David Cronenberg.

Photo Gallery
Een nutteloze verzameling van 15 stills uit de film.

Trailer
De trailer van Crash, die een beeldverhouding heeft van 1.33:1 en DD 2.0-geluid.

Crash, de verfilming van een boek van J.G. Ballard, gaat over mensen die opgewonden raken van auto-ongelukken. Een bizar uitgangspunt, dus echt iets voor regisseur David Cronenberg. Maar helaas: Crash is een stuurloos vehikel, dat het met zijn kille erotische opzet vooral lijkt te gooien op de shock-factor. De DVD van de film heeft een aantal aanzienlijke minpunten: de transfer heeft de verkeerde verhouding, en de 5.1-mix is benedenmaats (gelukkig is er ook een 2.0-track aanwezig). Qua extra’s valt er weinig spectaculairs te beleven. Als echte die-hard Cronenberg-fan zul je Crash vast in je collectie willen hebben, maar dan kun je misschien beter uitwijken naar Engeland of Amerika, waar de film in anamorf widescreen te krijgen is.