["Once Upon a Time in America (SE)"]

Once Upon a Time in America vertelt het verhaal van de joodse immigrant David ‘Noodles’ Aaronson (Robert DeNiro) die samen met zijn vriend Max Bercovicz (James Woods) opgroeit in New York van de jaren ’20 van de vorige eeuw. Samen met hun drie vrienden Dominic, Patsy en Cockeye werken ze zich op tot gerespecteerde figuren in het criminele circuit. De jongens geraken door hun criminele activiteiten verwikkeld in een conflict met de lokale maffiabaas Bugsy. Uiteindelijk moet Dominic deze vete met de dood bekopen waarop Noodles wraak neemt en Bugsy op effectieve wijze elimineert. Noodles komt voor dit zware vergrijp enige tijd achter slot en grendel terecht.
Kort na zijn vrijlating zoekt Max zijn oude vriend Noodles weer op en al snel zijn ze weer ‘back in business’. De mannen werken zich onder Frankie Minaldi (Joe Pesci) op tot gangsters met aanzien en profiteren van de dranksmokkel tijdens de drooglegging. Noodles besluit op een gegeven moment dat het tijd is om te stoppen maar zijn kameraad Max kan er geen genoeg van krijgen. Vriendschap en verraad blijken ineens dicht bij elkaar te liggen…
Noodles krijgt 35 jaar nadat hij de misdaad definitief vaarwel had gezegd een brief waaruit duidelijk blijkt iemand op de hoogte is van het verleden en het heden van Noodles. Hij keert terug naar New York om de waarheid te achterhalen. De vraag is echter of hij ten koste van de waarheid zijn herinneringen wil verliezen.

Het zou meer dan tien jaar duren voor Sergio Leone zijn epische gangstersaga over New York op het witte doek kon brengen. Zijn ongeëvenaarde (en tevens laatste!) meesterwerk beslaat een periode van een halve eeuw en vertelt de meeslepende geschiedenis van twee jeugdvrienden wier levenslange vriendschap uitmondt in een spiraal van dood en verderf.
In de laatste ongeveer 20 jaar zijn er diverse ‘cuts’ van Sergio Leone’s misdaadklassieker ten tonele verschenen. Allemaal ingegeven door de kritiek die de film, bij vertoning op het filmfestival in Cannes en daarna, over zich heen had gekregen. De film zou te lang, te gewelddadig en te complex zijn. Er is zelfs een versie gecreëerd waarbij de complete flashbackstructuur om zeep was geholpen om de film daarmee zo toegankelijk mogelijk te maken. Gelukkig heeft Warner onlangs deze bijna vier uur durende versie van Once Upon a Time in America uitgebracht die recht doet aan de originele ‘cut’.
De film bestrijkt een periode van plusminus 50 jaar, te beginnen in het Brooklyn en de Bronx van de jaren ‘20 tot eind jaren ‘60. Vanwege het feit dat de vertelling niet chronologisch is opgebouwd en daarbij niet wordt aangegeven in welke periode we ons op dat moment bevinden vereist dit de nodige extra oplettendheid gedurende de film.
Het acteerwerk is van hoog niveau. De broederlijke band tussen Noodles en Max kent een zeer geloofwaardig karakter. Robert DeNiro is - zoals altijd - op dreef als gangster, ook de uitmuntende prestatie van James Woods mag niet onvermeld blijven. De acteerprestaties zijn in Once Upon a Time in America desalniettemin compleet ondergeschikt aan de regie van Sergio Leone. Leone portretteert de hoofdrolspelers niet als sympathieke of heldhaftige gangsters maar als rauwe, onsympathieke criminelen. De scène waarin Noodles op de achterbank van een taxi een vrouw verkracht is daar een goed voorbeeld van. Maar zo zijn er nog tal van voorbeelden te noemen.
Once Upon a Time in America is een prachtige film met een staaltje fraaie cinematografie en prachtige monumentale filmmuziek van Ennio Morricone. Once Upon a Time in America behoort binnen het misdaadgenre zonder enige vorm van twijfel tot de klassiekers.

Beeldkwaliteit

Gelukkig heeft Warner er uiteindelijk niet voor gekozen om de bijna vier uur durende film op één DVD-9 te proppen, iets dat natuurlijk ten koste zou zijn gegaan van de beeldkwaliteit door toepassing van stevige compressie. Derhalve is Once Upon a Time in America uitgesmeerd over twee DVD’s. De anamorf uitgevoerde transfer kent, in tegenstelling tot het op de cover aangegeven originele aspect ratio van 1.85:1, een verhouding van 1.78:1. Om het tijdsbeeld te benadrukken hebben Sergio Leone en cinematograaf Tonino Dello Colli het beeld voorzien van een sepia-look. Het beeld van deze DVD is overwegend strak met een behoorlijk oog voor detail. Slechts in een handjevol scènes neigt het beeld een licht softe uitstraling te krijgen. De scherpte is prima en hetzelfde kan worden gezegd voor het contrastniveau. Het schaduwdetail is in donkere scènes niet altijd optimaal. ‘Mosquito noise’ en ‘filmgrain’ is op een aantal momenten aanwezig. Tijdens een aantal fragmenten is tevens de toepassing van ‘edge enhancement’ te herkennen. Dit neemt echter nergens storende vormen aan.
De witte Nederlandstalige ondertiteling, die desgewenst aan of uit is te schakelen, is prima leesbaar. Ook hier geldt dat Warner de tekstuele ondersteuning iets te hoog in het beeld heeft geplaatst. Een prima beeldkwaliteit van deze bijna twintig jaar oude film.

Geluidskwaliteit

De fantastische muzikale score van Ennio Morricone maakt onlosmakelijk deel uit van de grandeur die deze misdaadklassieker uitstraalt. Dankzij een zorgvuldige remix van het originele monospoor komt de muziek prachtig tot zijn recht. Op de DVD staat een Dolby Digital 5.1 track (384 Kbit/s) in 2 verschillende talen. Naast een Engelse zul je ook nog een Franse Dolby Digital 5.1 track (384 Kbit/s) op de disc terugvinden.
De dialogen zijn uitstekend te volgen en het geheel is zo goed als vrij van ruis en andere verstoringen. Verwacht geen uitgebreide dynamische effecten maar een goed uitgebalanceerde, op de voorkanalen gerichte sound met gepaste inbreng van de surroundkanalen en subwoofer en je zult niet worden teleurgesteld.

Extra's

De fraaie stijlvolle geanimeerde menuschermen zijn breedbeeld geoptimaliseerd en zijn voorzien van muziek van Ennio Morricone.
Vanwege het feit dat ook op disc 2 nog ruim honderd minuten van de film staat is er relatief minder ruimte voor extra’s op deze Warner \'The Best of Hollywood\' SE-release dan op bijvoorbeeld die van Giant het geval is.

Disc 1

Audiocommentaar Richard Schickel
Historicus Richard Schickel voorziet Once Upon a Time in America van het nodige informatieve commentaar. Schickel weet gedurende de complete speelduur zijn visie op de film (opium anyone?) en een behoorlijke dosis aan extra informatie te verschaffen waarbij hij slechts zo nu en dan stiltes laat vallen. Af en toe vervalt hij in het verslaan van wat er zich op het scherm afspeelt, maar dat is hem vergeven. Een prima commentaartrack die het zeker verdient om beluisterd te worden. (Vervolg op disc 2)

Disc 2

Once Upon A Time: Sergio Leone (19:34 min)
Een boeiende documentaire uit 1999 over Sergio Leone’s passie voor het filmproject. Deze documentaire gaat door middel van interviews met regisseurs, scenaristen en acteurs in op de productie van de film. Uiteraard wordt ook stilgestaan bij de verminking (lees: knippen) van de film ten behoeve van de Amerikaanse markt waardoor de film zijn essentie verloor en daardoor jammerlijk flopte.

Photograpic Memories
Een collectie van 45 foto’s van onder andere de legendarische Sergio Leone en van beelden op de set.

Theatrical Trailer (2:33 min)
De originele trailer van Once Upon a Time in America (16:9 anamorf – Dolby Digital 2.0 @ 192 Kbit/s).

Once Upon a Time in America behoort tot één van de meesterwerken van Sergio Leone en is binnen het misdaadgenre zonder twijfel tot klassieker te bestempelen. De complexe structuur en de ‘traagheid’ van de film zou enkelen kunnen afschrikken, de doorgewinterde cinefiel likt zijn vingers af bij de regie en de visuele en muzikale pracht.
Warner heeft een wijs besluit genomen door de film over 2 discs te verspreiden waardoor er geen overdreven beeldcompressie behoefde worden toegepast. Er zijn momenten te noteren waar de beeldkwaliteit iets onder het overwegend goede kwaliteitsniveau duikt, maar dat mag verder geen naam hebben. Ook de kwaliteit van het geluid stemt tot tevredenheid. De van origine mono geluidsmix is op een uitstekende manier opgewaardeerd naar een meerkanaals Dolby Digital 5.1 track. De muziek klinkt groots en de ambiance tijdens de film wordt treffend neergezet.
Extra’s zijn door de extra lange speelduur weliswaar wat ondervertegenwoordigd en hierdoor lijkt de term ‘special edition’ wat overtrokken. Het feit dat de film in al zijn glorie (220 minuten) op DVD is gezet, rechtvaardigt in mijn optiek in dit geval alleen al het etiket ‘special edition’.
Deze keurige DVD uitvoering van Once Upon a Time in America is zonder twijfel een absolute aanrader voor de liefhebbers van grootse cinema.