["Papillon"]

In 1931 wordt kruimeldief en brandkastkraker Henri Charrière (Steve McQueen), die de bijnaam ‘Papillon’ draagt vanwege de getatoeëerde vlinder op zijn borst, gearresteerd voor de moord op een pooier. Charrière beweerd echter onschuldig te zijn, maar desondanks wordt hij veroordeeld tot levenslang in een van de meest beruchte gevangenissen ter wereld, een strafkamp op een eiland in Frans Guyana. Daar ontmoet hij de welvarende oplichter Louis Dega (Dustin Hoffman), die bang is dat hij het kamp niet heelhuids zal verlaten. Zodoende vraagt hij Papillon om bescherming. Deze stemt toe, maar alleen als Dega zijn ontsnapping bekostigt. Want ontsnappen zal hij...

De hierboven beschreven Henri Charrière, alias Papillon (Frans voor 'vlinder'), heeft echt bestaan. In 1968 pende hij zijn indrukwekkende levensverhaal neer, inclusief alle (volgens bepaalde historici deels uit de lucht gegrepen) ontsnappingspogingen en andere belevenissen. Vijf jaar later verscheen er een film die gebaseerd was op het boek, geregisseerd door Franklin J. Schaffner (Planet of the Apes). In de filmversie zien we Steve McQueen als Papillon. In 1973 had McQueen het hoogtepunt van zijn carrière achter zich liggen, met films als The Sand Pebbles, The Thomas Crown Affair en The Great Escape. Tegenspeler Dustin Hoffman daarentegen stond vrijwel aan het begin van zijn opmars in Hollywood, veel van zijn toppers (zoals Rain Man, Tootsie, Kramer vs Kramer) moesten nog gemaakt worden. Met deze twee talentvolle heren stelt Papillon qua acteerwerk natuurlijk niet teleur: McQueen zet goed de wanhoop van Charrière neer (en verdiende daarmee een Golden Globe-nominatie), en Hoffman is eveneens prima in zijn element als de sullige Dega. Ook de mooie locaties, die in schril contrast staan met de gruwelijkheden die zich erin voltrekken, mogen genoemd worden. Toch zijn er ook wat mindere kanten. Bijvoorbeeld de fragmentarische opbouw en de langdradigheid van sommige delen van de film. Verder heeft het verhaal wat te lijden onder het feit dat de afloop in principe al bekend is, het antwoord op de vraag of Papillon het einde zal halen laat zich immers niet moeilijk raden. Overigens worden slechts enkele van de in het boek beschreven belevenissen van Charrière getoond, maar daar heeft men al bijna 2½ uur voor nodig. Een hele zit. Helemaal perfect is de rauwe ontsnappingsfilm dus niet, maar desondanks verdient Papillon zonder twijfel het predikaat ‘de moeite waard’.

Beeldkwaliteit

Papillon staat met de oorspronkelijke verhouding van 2.35:1 op de DVD. De anamorfe transfer heeft meestal een redelijke scherpte, een acceptabele, zij het soms een tikkeltje gedateerde kleurweergave en ook is de print erg schoon. Maar daarmee is dan ook al het positieve wel gezegd. Het grootste probleem van de transfer is de lage gemiddelde bitrate (zo’n 4.3Mbit/s), die zich uit in een flinke portie compressiefoutjes. Voorbeelden zijn er genoeg, zoals de met artefacting doorspekte openingsscène (zie eerste screenshot). Natuurlijk wordt dit in de meeste gevallen pas storend als je er echt op gaat letten, maar desondanks had dit met wat meer zorg voorkomen kunnen/moeten worden. In dezelfde categorie valt de enorme hoeveelheid edge enhancement die regelmatig zichtbaar is (zie tweede screenshot). Toegegeven, er zijn wel degelijk ogenblikken waarop het beeld er gewoon goed uitziet, maar de minpunten wegen in dit geval net ietsje zwaarder. Een onvoldoende dus.

Geluidskwaliteit

Op de DVD van Papillon treffen we twee Engelse zeskanaals audiosporen aan: de ene in DTS-codering (met een bitrate van 754kbit/s), de andere in het welbekende Dolby Digital-formaat (384kbit/s). Beide sporen hebben een warme klank, met een bovengemiddelde dynamiek. Af en toe is aan een scherp randje in het hoog te horen dat we met een oudere film te maken hebben, maar over het algemeen klinkt het spoor prima. Al valt wel op dat er veel momenten zijn waarop de hoofdmoot van het geluid bestaat uit dialogen. Deze blijven altijd netjes tot de centerluidspreker beperkt. Regelmatig wordt de spraak aangevuld met omgevingsgeluiden uit de overige luidsprekers (inclusief achter), waardoor een mooie ruimtelijkheid ontstaat. Het LFE-kanaal is slechts beperkt vertegenwoordigd, maar gezien het gebrek aan basintensieve muziek of effecten is dit natuurlijk helemaal niet vreemd. Rest nog het verschil tussen beide sporen. Zoals vermeld ligt de nadruk van het geluid sterk op de dialogen, met als gevolg dat eventuele verschillen tussen Dolby en DTS-sporen meestal nauwelijks hoorbaar zijn. Op de wat meer geluidsintensieve momenten, met name die waarbij de uitstekende muziek van Jerry Goldsmith (waarmee hij een Oscar-nominatie in de wacht sleepte) zijn opwachting maakt, hoor je echter dat het DTS-geluid ietwat meer detail bevat en een tikje minder beknepen klinkt dan zijn Dolby-tegenhanger. Wereldschokkend zijn de verschillen echter niet.

Extra's

Helemaal rechts in het menu prijkt de optie “Special Features”. Wie verwacht daar een ruime collectie boeiende toevoegingen aan te treffen komt echter van een koude kermis thuis. Qua extra’s tref je namelijk alleen een collectie trailers aan en de filmografieën van McQueen, Hoffman en Schaffner. Een echte tegenvaller dus. De trailers zijn overigens van Lord of the Rings (2.35:1 niet anamorf), Apocalyps Now Redux (1.33:1), 1942 (1.78:1 niet anamorf) en uiteraard Papillon (1.78:1 anamorf). Alle trailers hebben DD 2.0-geluid en ingebakken Nederlandse ondertiteling.

Het (al dan niet aangedikte) levensverhaal van de onschuldige crimineel Henri Charrière, ook wel bekend als ‘Papillon’, werd in 1973 verfilmd. Het resultaat is een goede ‘ontsnappingsfilm’, die ietwat te lijden heeft onder zijn lange duur en soms trage verloop. Het uitstekende acteerwerk van Steve McQueen en Dustin Hoffman maakt echter een hoop goed. Met nette 5.1-tracks in zowel DD als (het iets betere) DTS is het geluid van de DVD dik in orde. Op de overige fronten stelt het schijfje echter teleur: de hoge mate van compressie drukt regelmatig zijn stempel op het beeld, en qua extra’s valt er zeer weinig te beleven. Jammer, want deze prima film had ook op deze gebieden wel wat meer aandacht verdiend.