["To Be or Not to Be (1983)"]

Het is 1939. Onder het bewind van Adolf Hitler heeft Duitsland verschillende landen geannexeerd. Europa staat op de rand van de oorlog. In Polen echter runt acteur Frederick Bronski (Mel Brooks) samen met zijn vrouw Anna (Anne Bancroft) en een trouw toneelgezelschap een zeer populair theater, waar de mensen kunnen ontsnappen aan de dreiging van de buitenwereld. Alles lijkt goed en wel, totdat de Duitsers ook Polen binnenvallen. De problemen worden nog groter als een verrader de lijst met namen van de leden het Poolse verzet weet te bemachtigen. Als deze lijst in handen van de Gestapo komt kan het verzet het wel schudden. Maar er is hoop! Men komt namelijk met een gewaagd plan: iemand zal zich voor moeten doen als het hoofd van de Gestapo, om zo te proberen de lijst te ontfutselen. Het is aan Bronski en zijn gevolg om deze schier onmogelijke taak uit te voeren...

To Be or Not to Be is een remake van de gelijknamige klassieker van Ernst Lubitsch uit 1942. In de versie uit ’83 is de hoofdrol weggelegd voor Mel Brooks, vooral bekend als regisseur/schrijver van persiflages als Spaceballs en Men in Tights. Voor veel mensen is de naam ‘Mel Brooks’ (wellicht terecht) een synoniem voor ‘ongezouten, slapstickachtige komedie’, maar To Be or Not to Be is heel wat minder flauw dan je zou verwachten. Misschien dat dit komt omdat het een van de weinige producties met Mel Brooks is die niet door hemzelf geschreven en geregisseerd werd. Hoe dan ook, To Be or Not to Be, het regiedebuut van choreograaf Alan Johnson, moet het vooral hebben van zijn vermakelijke kluchtachtige opzet. Dit betekent dus dat het plot van toevalligheden en vergezochte wendingen aan elkaar hangt, maar dat is nu juist de charme van het genre. Mede door de aangename luchtigheid valt er, ondanks de ‘zware’ setting (het bezette Polen van de Tweede Wereldoorlog), dan ook genoeg te (glim)lachen. Voeg daar de prima vertolkingen aan toe, en je kunt spreken van een zeer onderhoudende film, ook voor de niet-fans van Brooks.

Beeldkwaliteit

De kwaliteit van de anamorfe 1.85:1-transfer van To Be or Not to Be kan maar weinig indruk maken. Bijvoorbeeld wat betreft de scherpte; bepaalde delen van de film zijn in soft-focus geschoten (opvallend genoeg voornamelijk de shots met Anne Bancroft, zie bijvoorbeeld het eerste screenshot), en deze lopen logischerwijs niet over van detail. Maar ook bij de fragmenten waarbij geen soft-focus is gebruikt is de scherpte niet bijzonder. Verder is er eveneens een flinke hoeveelheid filmgrain aanwezig, en duiken er menigmaal wat edge enhancement en kleine compressiefoutjes in het beeld op. Over de kleurverzadiging valt daarentegen weinig te klagen, en ook is de print erg schoon. Al met al is het beeld wel een kleine voldoende waard, maar meer ook niet.

Geluidskwaliteit

Evenals het beeld valt ook het geluid niet echt onder de noemer “spectaculair”, al klinkt het Dolby Digital 2.0-spoor op zich heel behoorlijk. Vooral op de momenten waarop de filmmuziek te horen is heeft het geluid een meer dan acceptabele dynamiek, klank en spreiding. Het achterkanaal speelt geen overdreven rol binnen het geheel, maar vult desondanks op muzikale momenten toch op aangename wijze het geluidsbeeld aan. Het grootste deel van de film bestaat echter uit dialogen, en deze worden gelukkig altijd verstaanbaar (afgezien van het ‘Pools’ in de eerste paar minuten van de film) ten gehore gebracht. Ondanks dat het geluid zo nu en dan een tikkeltje gedateerd klinkt, zijn de prestaties zeker bovengemiddeld.

Extra's

Net als op de onlangs verschenen DVD’s van de Brooks-films High Anxiety en Silent Movie, treffen we ook op To Be or Not to Be enkel een bioscooptrailer (1.85:1 anamorf, DD 2.0) als extra aan.

Het in 1983 verschenen To Be or Not to Be, een door Alan Johnson geregisseerde remake van de klassieker uit 1942, is een vermakelijke productie met Mel Brooks in de hoofdrol. De film, die heel wat minder flauw is dan de doorsnee Brooks-productie, heeft wel wat weg van een ouderwetse klucht, waarbij niets loopt zoals verwacht en toevalligheden een grote rol spelen. De vriendelijk geprijsde DVD-uitgave heeft een acceptabele beeldkwaliteit en bovengemiddeld geluid, maar noemenswaardige extra’s ontbreken. Tenzij je veel waarde hecht aan de oorspronkelijke bioscooptrailer. Leuk om een keer te huren als je van dit type films houdt.